Proces powstawania i unikalne właściwości mleka matczynego

Mleko kobiece jest doskonale skrojone dla potrzeb noworodków, będąc wynikiem milionów lat ewolucji ssaków. To dlatego Światowa Organizacja Zdrowia zaleca karmienie piersią jako najlepszy sposób żywienia maluchów do ich szóstego miesiąca życia. Mleko matki zawiera nie tylko zasadnicze składniki odżywcze, ale także wiele innych substancji, które przyczyniają się do prawidłowego rozwoju niemowlęcia. Dzieci, które są karmione piersią, są zdrowsze, nie doświadczają braków żywieniowych i rozwijają się lepiej. Co więc zawiera mleko kobiece?

Mleko kobiece jest produkowane przez gruczoły piersiowe każdej kobiety. Rozmiar piersi nie ma tutaj znaczenia, jedynym aspektem anatomicznym, który może wpływać na karmienie, jest forma brodawki sutkowej – płaskie lub wklęsłe brodawki mogą wymagać stosowania specjalistycznych technik karmienia, o których powinna poradzić położna.

Produkcję mleka w piersiach zapewniają tzw. pęcherzyki mleczne, zbudowane z komórek nazywanych laktocytami. Te komórki pobierają z krwi matki wszystkie niezbędne substancje do produkcji mleka. Każdy pęcherzyk jest połączony z przewodem mlecznym – wszystkie te przewody łączą się, tworząc coraz szersze kanały transportowe, które kończą się na szczycie brodawki sutkowej.

Proces produkcji i wydzielania mleka matczynego jest kontrolowany hormonalnie. Zaczyna się już podczas ciąży. W trakcie karmienia, produkcja mleka odbywa się pod wpływem prolaktyny i oksytocyny, hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową matki w reakcji na ssanie piersi przez dziecko lub mechaniczne odciąganie mleka. Prolaktyna stymuluje pęcherzyki mleczne do produkcji mleka, natomiast oksytocyna powoduje jego wydzielanie. Proces produkcji mleka jest również regulowany autonomicznie. Ten mechanizm polega na dostosowaniu ilości produkowanego pokarmu do stopnia, w jakim piersi są opróżniane przez dziecko. Jeśli piersi są pełne, ciało matki zatrzymuje dalszą produkcję mleka, jeżeli jednak pokarm zostanie zużyty, następuje produkcja nowej porcji.